MANUAL PARA MUJERES DE LA LIMPIEZA. Lucia Berlin

A vida de calquera muller está chea de manuais, de normas, de obrigas, de responsabilidades e liberarse de todas elas, limpar e sacudir o po é unha tarefa realmente ardua e difícil.

A través deste conxunto de relatos Lucia Berlin, a autora, mergúllase nun xénero literario -a autoficción- no que se move á perfección. Coñecemos a súa biografía, dende a infancia ata a idade adulta, a través dos relatos onde ela mesma, agochada nun alter ego, é a protagonista ou cede o asento a personaxes que camiñan ao seu carón: o avó, a nai, os fillos, a curmá ou o simple cidadán que acotío pasa por diante.

Son relatos construídos dende a sinxeleza, sen grandes alardes narrativos e cuxo obxectivo é a descrición de situacións cotiás vividas ou percibidas pola propia protagonista. Ela non oculta a ningúen, e menos aínda ao lector, as súas miserias: relata a súa dependencia do alcol, das drogas e das relacións totalmente insubstanciais. Semella ser un imán para as fatalidades, mais asimilia e zigzaguea entre os problemas, conseguindo subir ata a superficie para volver comezar.

A protagonista vai percorrendo América de Sur a Norte, arrastrada pola súa propia familia, polas relacións persoais ou pola necesidade de atopar acougo nalgún lugar. O mesmo percorrido nómade que viviu de nena, vaino reflectir na súa familia e sempre co mesmo obxectivo: procurar o equilibrio entre a terra e a persoa.

As situacións insólitas, rocambolescas ou mesmo surrealistas son percibidas polo lector como intrínsecas á propia vida da protagonista: sendo ela, non podería suceder doutro xeito.

Chamaron a atención os finais dos relatos, non hai grande interese en pechar a historia, na maioría dos casos deixa o final aberto, e é o lector quen o interpreta ou simplemente pecha o libro e fica durante uns instantes dándolle voltas ao relato.

Destaca tamén na súa forma de narrar a enorme simbioxe entre o lugar, como espazo, e o contido que está a narrar. Delimita cun ritmo narrativo e cun léxico diferente os distintos lugares polos que pasa: non lemos igual un relato que lle sucede en Chile ou México, ca un relato situado en Nova York. En moitas ocasións o ritmo narrativo cambia dentro do propio relato: o antes e o despois da inxesta do alcol ou da viaxe ata a clínica clandestina onde ían practicarlle o aborto.

Lucia Berlin é unha artista da linguaxe, poucos escritores conseguen en poucas liñas transportarnos de cultura en cultura e de país en país sen caer no tedio de estar continuamente realizando un exercicio de agudeza lectora para non perder o fio argumental.

En definitiva, unha lectura que deixou pouso en cada un de nós e que nos levou a preguntarnos: e agora que leo?

Obrigadas pola nosa dependencia lectora seguimos con: Vestido de novia de Pierre Lemaitre